Christine Lagarde nieuwe voorzitter Europese Centrale Bank
Binnenkort nog minder rente op uw spaargeld?


Wie spaart verliest vandaag geld. De rente staat nagenoeg op nul terwijl het algemeen prijzenpeil ongeveer 1,5 procent per jaar bedraagt. De Europese Centrale Bank (ECB) krijgt met Christine Lagarde binnenkort een nieuwe gouverneur. Het is duidelijk dat deze Française het werk van Mario Draghi, die nu nog even ECB-voorzitter is, wil verderzetten. Wat zijn de gevolgen voor uw geld? We zetten enkele zaken op een rij.

In tijden van zwakke economische groei of een economische krimp, worden doorgaans de rentestanden verlaagd door de centrale banken. Op die manier wordt geld lenen goedkoper en wordt getracht de economie – via consumptie en investeringen – opnieuw aan te zwengelen. Dat is precies wat het jongste decennium gebeurde. Sinds de bankencrisis (2008-2009), die uitmondde in een algemene economische crisis, zakten rentestanden tot op een dieptepunt.

Inflatie hoger dan rente

In België werd bij wet vastgesteld dat een reguliere spaarrekening een minimumrendement moet opbrengen van 0,11 procent. De basisrente moet minimaal 0,01 procent bedragen en de getrouwheidspremie minimaal 0,10 procent. Het mag duidelijk zijn dat deze rente van bijna nul procent, lang niet volstaat om uw koopkracht gelijk te houden. De gemiddelde inflatie in België bedroeg het afgelopen jaar immers meer dan 1,5 procent. In augustus nam de stijging van het levensonderhoud wat af (naar +1,26 procent). Merk op dat dit nog altijd een pak meer is dan de interesten die u ontvangt op uw zicht- of spaarrekening. Wie spaart, verliest dus. Jaar na jaar na jaar…

(Bron: Tradeingeconomics.com – Inflatie België)

 

In de Verenigde Staten draait de economie op volle toeren. In het eerste kwartaal van 2019 (de periode januari tot maart) groeide de economie met maar liefst 3,1 procent van het bruto binnenlands product, in de maanden april tot juni was dit ongeveer 2 procent. In een gezond economisch klimaat zijn er dan afdoende redenen om de rentes op te trekken. Niet zo in de huidige situatie. De Amerikaanse Centrale Bank (FED) besliste in juli om de basisrente te verlagen met 0,25 procent. Het is al van december 2008 geleden dat de rentes in de Verenigde Staten nog naar omlaag werden bijgesteld.

Herverkiezing van Donald Trump

Donald Trump had gehoopt op een veel drastischer verlaging. Een sterke verlaging kan op korte termijn de economie een extra boost geven. Op langere termijn zorgen deze lage rentes echter voor een oververhitting van de economie. De Amerikaanse President wil de verkiezingscampagne ingaan met een vlot draaiende economie om zich zo te verzekeren van herverkiezing. Officieel worden de rentes verlaagd omdat de algemene economische vooruitzichten slechter worden. Vooral wordt verwezen naar de internationale handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. Beide landen werpen steeds meer handelsbelemmeringen en importheffingen op.

Ondanks het feit dat Europa niet in directe zin betrokken is bij het conflict tussen de twee grootmachten, zal ook Europa onrechtstreeks de gevolgen ondervinden van deze handelsoorlog, die zijn weerslag zal hebben op de internationale import en export. Alle ogen zijn dan ook gericht op de Europese Centrale Bank. Zal ook zij overgaan tot het opnieuw verlagen van de rentes? Het probleem is dat in de eurozone de rentes sinds de bankencrisis van 2009 altijd op een minimum zijn blijven hangen. Waar de FED in de Verenigde Staten ruimte heeft om te kiezen voor lagere rentestanden, ligt dit voor de eurozone veel gevoeliger. De rente staat bij de ECB immers al op nul.

 

(Bron: ECB en FED – Rentestanden)

 

De Franse Christine Lagarde wordt binnenkort aangesteld als nieuwe voorzitter van de Europese Centrale Bank. Enerzijds is dit een opmerkelijke beslissing. Lagarde is immers geen econome, maar wel juriste van opleiding. Anderzijds heeft zij wel de nodige ervaring met de financiële sector. Van 2005 tot 2011 bekleedde zij de post van Minister van Financiën in de Franse Regering en daarna ging zij aan de slag als hoofd van het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

Europees monetair beleid

Vorige week was Lagarde tijdens een hoorzitting te gast in het Europees Parlement. Daar werd grotendeels een goednieuwsshow gebracht. Ook Mario Draghi, die momenteel nog even aan het hoofd van de ECB staat, stond in de afgelopen jaren er om bekend steeds een optimistische dan wel naïeve voorstelling van zaken te geven. Om het hoofd te bieden aan de financiële crisis ging de Europese Centrale Bank over tot een ongezien expansief monetair beleid (waar de lage rentes een voorbeeld en gevolg van zijn). De komende jaren kunnen we ons verwachten aan meer van hetzelfde. Lagarde herhaalde dat de doelstelling van de ECB er in bestaat om te zorgen voor ‘prijsstabiliteit’. In realiteit wordt hier volgens het verdrag van de ECB mee bedoeld: een inflatie creëren die dicht bij 2 procent/bbp op jaarbasis ligt. Alles is kennelijk geoorloofd om die ‘heilige’ twee procent toch maar te benaderen.

“Er is een duidelijk mandaat voor ons economische beleid (…) De inflatie blijft nadrukkelijk onder de doelstelling die gesteld wordt in ons mandaat (…) ons huidige beleid zal dus nog een hele tijd doorgaan. Toch moeten we ook oog hebben voor de negatieve gevolgen van ons beleid.”  – Christine Lagarde, 4 september 2019, Brussel

De negatieve gevolgen van dit beleid worden intussen gedragen door de spaarders die hun geld zien verdampen. Gezien de teruglopende inflatie, niet alleen in België maar in heel wat landen van de eurozone, lijkt het een kwestie van tijd te zijn vooraleer de ECB de rentes verlaagt tot verder onder nul. Dit plaatst de Belgische banken voor een groot probleem. Immers, als de ECB de rente verlaagt, volgen normaal gesproken op termijn ook de gewone spaarbanken dit voorbeeld. Alleen, deze banken moeten hun gewone klanten het minimumrendement van 0,11 procent blijven aanbieden. Op termijn moeten zij dus zoeken naar andere manieren om winstgevend te blijven. Dit betekent hogere kosten voor de spaarder/consument. Het beleid van lage rentes, dat nu al een decennium aanhoudt in Europa, zal nog jaren aan een stuk aanhouden.

Gelukkig zijn er, ook in tijden van extreem lage rentes, alternatieven om te zorgen voor kapitaalbehoud.
MEER INFO